പത്രപ്രവർത്തന വിഷയത്തിൽ, "സ്വദേശാഭിമാനി" യെക്കാൾ പഴമപരിചയം കൂടുതലുള്ളവയെന്ന് പ്രസിദ്ധപ്പെട്ടിട്ടുള്ള ചില സഹജീവികൾ കൂടെ, ഈയിട, അവരുടെ പരിചയത്താൽ സിദ്ധമാകേണ്ടിയിരുന്ന വിവേകത്തെ വെടിഞ്ഞ്, നിരുത്തരവാദിത്വലക്ഷ്യങ്ങളായ പ്രസ്താവങ്ങൾ ചെയ്തുവരുന്നതായി കാണുന്നതിൽ ഞങ്ങൾ വ്യസനിക്കുകയും ആശ്ചര്യപ്പെടുകയും ചെയ്യുന്നു. വ്യസനം, അവരുടെ അനുചിത കർമ്മാരംഭത്തെ കണ്ടിട്ടും; ആശ്ചര്യം, അവരുടെ ബുദ്ധിചാപല്യത്തെ ഓർത്തിട്ടും ഉണ്ടാകുന്നതാണ്. " സ്വദേശാഭിമാനി " പത്രാധിപരായ മിസ്റ്റർ കെ. രാമകൃഷ്ണപിള്ള, ബി. ഏ, യെ തിരുവിതാംകൂർ സംസ്ഥാനത്തുനിന്ന് ബഹിഷ്‌ക്കരിക്കുവാൻ ഗവന്മെണ്ട്  കല്പിച്ചിരിക്കുന്നു എന്നും; "സ്വദേശാഭിമാനി"യിൽ ഈയിടെയായി അതിർ കവിഞ്ഞും രാജദ്രോഹകരമായും ഉള്ള ലേഖനങ്ങൾ പ്രസിദ്ധീകരിക്കുന്നതുകൊണ്ട് ഗവന്മെണ്ടിന്റെ    ഈ നടവടിയെപ്പറ്റി അത്ഭുതപ്പെടുവാനോ, രോഷപ്പെടുവാനോ അവകാശമില്ലെന്നും; ഈ നാട്ടിലെ ജനസമുദായമധ്യത്തിൽ സമാധാന പരിപാലനത്തിനു ഗവന്മെണ്ടിന്റെ  ഈ പ്രവൃത്തി യുക്തം തന്നെയെന്നും മറ്റുമാണ് ഈ ചില സഹജീവികൾ ജല്പിച്ചിരിക്കുന്നത്. ഈ അപവാദങ്ങൾ വളരെ ഗൗരവപ്പെട്ടവയും വാസ്തവസംഗതികളാൽ ആദരിക്കപ്പെടാത്തവയാണെങ്കിൽ തൽക്കർത്താക്കന്മാർക്ക് അവരുടെ കുറ്റങ്ങളിൽ നിന്ന് ഒഴിഞ്ഞുമാറാൻ മാർഗ്ഗം നൽകാത്തവയും ആകുന്നുവെന്ന്, അവർ തങ്ങളുടെ പത്രപ്രവർത്തനപരിചയത്താൽ ഓർമ്മിക്കാത്തതു അവർക്ക് പ്രശംസാവഹമാണെന്ന് ഞങ്ങൾ വിചാരിക്കുന്നില്ലാ. ഡിസംബർ 9 ലെ "മലബാർ ഡെയിലി ന്യൂസ്" (Malabar Daily News) പത്രവും, ഡിസംബർ 11 ലെ (Cochin Argus) "കൊച്ചിൻ ആർഗ്ഗസ്" പത്രവും മേൽ വിവരിച്ച പ്രകാരം ചില ' കബന്ധങ്ങൾ ' പ്രസിദ്ധീകരിച്ചിരുന്നതിനെക്കുറിച്ച് ഞങ്ങൾ പറഞ്ഞിട്ടുണ്ടല്ലോ. "സ്വദേശാഭിമാനി" യൊട് സ്പർദ്ധ വച്ചുങ്കൊണ്ട്, ഞങ്ങളെപ്പറ്റി എന്തും ആഭാസമായും അപകീർത്തികരമായും അവാസ്തവമയമായും ലേഖനങ്ങൾ പ്രസിദ്ധീകരിച്ച്, ബഹുജനങ്ങളുടെ ഉളളിൽ ദുരഭിപ്രായങ്ങൾ മുളപ്പിക്കുന്നതിനു തക്കവിധം ദുർഭാഷണം ചെയ്യുവാൻ ഒരുങ്ങിയിരിക്കുന്ന ചില കുചരിതന്മാരുടെ ഗണത്തിലായിരുന്നു ഈ സഹജീവികളെങ്കിൽ, ഞങ്ങൾ ഇത്രയും പ്രസ്താവിക്കേണ്ടി വരുകയില്ലായിരുന്നു. എന്നാൽ, പ്രവൃത്തികളുടെ ഫലഗതി ഇന്നതെന്ന് ഊഹിപ്പാൻ തക്ക ലോകപരിചയം സിദ്ധിച്ചിട്ടുള്ളവർ, സാഹസിക സ്വഭാവം പ്രദർശിപ്പിക്കുമ്പോൾ, അവരുടെ ബുദ്ധിക്ക് നല്ല പ്രജ്ഞയുണ്ടാകേണ്ടിയിരുന്നു എന്ന് വ്യസനിക്കുവാൻ ആർക്കും തോന്നുന്നതാണ്. 'സ്വദേശാഭിമാനി' പത്രാധിപരെ നാടുകടത്തുന്നതിനോ, മറ്റോ, തക്കവണ്ണം ഞങ്ങൾ യാതൊന്നും എഴുതീട്ടും പ്രവർത്തിച്ചിട്ടും ഇല്ലെന്ന് ഞങ്ങൾക്ക് നല്ല ബോധമുണ്ട്. രാജാധികാരത്തെ ആദരിക്കുന്ന വിഷയത്തിൽ 'സ്വദേശാഭിമാനി' ഈശ്വരഭക്തിപ്രതിഷ്ഠിതവും മതവിശ്വാസോപഷ്ഠബ്ധവും ആയ പ്രമാണത്തെ അനുവർത്തിക്കുന്നുണ്ടെന്നും, ആ പരിശുദ്ധ പ്രമാണത്തിൽ നിന്ന് ഞങ്ങൾ വ്യതിചലിക്കുന്നതല്ലെന്നും ഞങ്ങളെപ്പറ്റി നല്ലവണ്ണം അറിയാവുന്നവർക്ക് ബോധമുണ്ടായിരിക്കാനിടയുണ്ട്. എന്നാൽ, ഞങ്ങളുടെ പ്രമാണം, അതിൻ്റെ അക്ഷരങ്ങളെ മാത്രം സ്പർശിക്കുന്ന ബഹിർമ്മാത്രപ്രധാനമായ ഒരു പ്രകടനമല്ല; അതിൻ്റെ ആന്തരമായ ചൈതന്യത്തെയാണ് ഞങ്ങൾ ആദരിക്കുന്നത്. ഇതു നിമിത്തം തന്നെയാണ് ഞങ്ങൾ തിരുവിതാംകൂറിലെ രാജസേവന്മാരുടെയും ഉദ്യോഗസ്ഥന്മാരുടെയും അഴിമതികളെയും അക്രമങ്ങളെയും പറ്റി തുടരെത്തുടരെ പറഞ്ഞുകൊണ്ടിരിക്കുന്നത്. ഈ അധർമ്മങ്ങളെ അധർമ്മങ്ങളെന്നു അറിയുവാനും, ഇവയുടെ മൂല്യത്തെ ഛേദിപ്പാനും ഞങ്ങളെ പ്രേരിപ്പിച്ചിട്ടുള്ളത് ഞങ്ങൾ പ്രമാണമായി ധരിച്ചിട്ടുള്ള ധർമ്മത്തിന്‍റെ ചൈതന്യം തന്നെയാകുന്നു. ഈ ചൈതന്യം ഞങ്ങളോടുകൂടി ജനിച്ചതല്ല; അത് ഈശ്വരചൈതന്യത്തിൻെറ അംശമെന്നോ, ഈശ്വരചൈതന്യം തന്നെയെന്നോ പറയുമ്പോൾ, അതിൻ്റെ ആദിയും അന്തവും എന്തെന്ന് വായനക്കാർക്ക് ഊഹിക്കാവുന്നതാണ്. ഈ ചൈതന്യം യാതൊരുവൻ മുഖേന അതാതുകാലങ്ങളിൽ പ്രകടിക്കുന്നുവോ, അവനെ എന്തുതന്നെ പീഡിപ്പിച്ചാലും, അവനെ നശിപ്പിച്ചാലും, ഇതിൻെറ ഉൽപ്പത്തിയെയോ, വ്യാപാരത്തെയോ നശിപ്പിക്കുവാൻ കഴിയുമെന്ന് ഞങ്ങൾ വിചാരിക്കുന്നില്ലാ. രാജസേവന്മാരുടെയും സർക്കാരുദ്യോഗസ്ഥന്മാരുടെയും അഴിമതി അക്രമങ്ങൾ ജനങ്ങളുടെ മേൽ ഇനിയെങ്കിലും പതിക്കാതെയിരിക്കണമെന്നുള്ള അഭിവാഞ്ചയോടുകൂടി, ആ അധർമ്മങ്ങളെപ്പറ്റി, ഏറെക്കുറെ പരുഷമായിട്ടെങ്കിലും, പ്രസ്താവിക്കുന്നത് രാജദ്രോഹമാണെന്നുള്ള വർത്തമാനം ഞങ്ങൾ ഇദം പ്രഥമമായിട്ടാണ് കേൾക്കുന്നത്. ഞങ്ങൾ ബഹുമാനഭക്തിപൂർവം ആദരിക്കുന്ന രാജാവിനെ മറന്നിട്ടാണ് ഈ അഴിമതിക്കാർ അധർമ്മങ്ങൾ പ്രവർത്തിച്ചു പോരുന്നതെന്ന് ഞങ്ങൾക്ക് ബോധമുള്ളതിനാൽ, ഈ അധർമ്മികളെ നിന്ദിക്കുന്നത് രാജാധികാരത്തിൻെറ പവിത്രതയെ പരിപാലിക്കാനായുള്ള ഞങ്ങളുടെ അഭിലാഷത്തിൻ്റെ പ്രകടനമാണെന്ന് ഞങ്ങൾക്ക് നിശ്ചയമുണ്ട്. ഇത് ഗവന്മെണ്ടിന്റെ  അധികാരത്തെ ധ്വംസിക്കയോ, പ്രജകളുടെ ഉള്ളിൽ ഗവന്മെണ്ടിനോട്  ദ്വേഷം  ജനിപ്പിക്കയോ ചെയ്യുന്ന കൃത്യമല്ലായ്കയാൽ ഞങ്ങൾക്ക് ധർമ്മം ജയിക്കും എന്നുള്ള വിശ്വാസം നശിച്ചു പോയിട്ടില്ലാ. ഞങ്ങളുടെ പ്രവൃത്തി ഗവന്മെണ്ടിനെ  അപകടപ്പെടുത്തുന്നതിനല്ലെന്ന്  ഗവന്മെണ്ടിനു തന്നെ നല്ല ബോധമുള്ള സ്ഥിതിക്ക് ഞങ്ങളുടെ സഹജീവികൾ നിരുത്തരവാദികളായി അവാസ്തവങ്ങളും അസംബന്ധങ്ങളും പ്രലപിച്ച് തന്നത്താൻ കൊലമാല ധരിക്കുന്നതിൻെറ ഔചിത്യവും ആവശ്യവും എന്തെന്ന് ഞങ്ങളറിയുന്നില്ലാ. ഇപ്പൊഴത്തെ കാലസ്ഥിതിയെപ്പറ്റി ഞങ്ങൾ അറിയായ്കയില്ല, ഈ വിഷയത്തിൽ ഞങ്ങളുടെ സഹജീവികൾ ഉപരിജ്ഞാനമുള്ളവരെന്നു അഭിനയിച്ചു ഞങ്ങളെ ഉപദേശിക്കേണ്ടതും ഇല്ലായിരുന്നു. രാജദ്രോഹകരമായ ലേഖനങ്ങൾ പ്രസിദ്ധീകരിക്കാതിരിക്കുവാൻ ശ്രദ്ധ വയ്‌ക്കേണ്ടത് പത്രപ്രവർത്തകന്മാരുടെ കടമ തന്നെയാണ്. അതേ കടമയോടുകൂടിത്തന്നെ, പബ്ലിക് കാര്യ പ്രവർത്തകന്മാരുടെ പബ്ലിക് കൃത്യങ്ങളെപ്പറ്റി അവധാനത്തോടെ വിചിന്തനം ചെയ്യുകയും അവരെ രാജദ്രോഹികളെന്നോ മറ്റോ ധാർഷ്ട്യപൂർവം അപകീർത്തിപ്പെടുത്താതിരിക്കുകയും ചെയ്യുന്നതിനുള്ള കടമയും ഉണ്ടെന്നു ഓർക്കേണ്ടതാണ്. രാജദ്രോഹകരങ്ങളായ ലേഖനങ്ങൾ  ഗവന്മെണ്ടിനെയും പ്രജകളെയും തമ്മിൽ ഛിദ്രിപ്പിക്കുന്നവയാണെങ്കിൽ, രണ്ടാമതു പറഞ്ഞ കടമയെ ലംഘിച്ചു ചെയ്യുന്ന അപകീർത്തികരങ്ങളായ ലേഖനങ്ങൾ  ഗവന്മെണ്ടിനെയും    ജനങ്ങളെയും നേർവഴി തെറ്റിക്കുകയും നിർദ്ദോഷനായ  ഒരു പ്രജയെക്കുറിച്ച്  ഗവന്മെണ്ടിനും ജനങ്ങൾക്കും ദുരഭിപ്രായങ്ങൾ ജനിപ്പിക്കയും ചെയ്യുന്നവയാണെന്നും ഓർത്തിരിക്കേണ്ടതാണ്. ഈ വകതിരിവില്ലാത്തവരായി പത്രപ്രവർത്തകന്മാർ ആര്‍ പ്രവർത്തിക്കുന്നുവോ അവരുടെ ബുദ്ധിയെയും നിലയ്ക്ക് നിറുത്തുന്നതിന് ഗവന്മെണ്ടു തന്നെ നിയമങ്ങൾ സ്ഥാപിച്ചിട്ടുണ്ടെന്നു  ഇവര്‍ക്ക് ഓർമ്മയുണ്ടാകുമോ ഇല്ലയോ എന്ന് വഴിയേ അറിഞ്ഞുകൊള്ളാം.